معرفی تفنگ برنو

تفنگ­ها به دو نوع گلوله ­زن و ساچمه­ زن تقسیم می­ شوند که نوع گلوله ­زن آن‌ها خطرناک­تر و پر قدرت­تر است. همچنین گلوله ­زن‌ها برد مفید بیشتری نسبت به ساچمه ­زن­ها دارند. امروزه معمولا از تفنگ‌های ساچمه‌زن فقط برای شکار استفاده می‌شود. یکی از اولین و قوی‌ترین تفنگ‌های گلوله‌زن، تفنگ برنو است.

برنو نامی آشنا میان اقوام ایرانی است. تفنگ برنو و یا Vz. 24 از نوع تفنگ­های گلنگدنی می­ باشد. عبارت Vz مخفف کلمه ه­ای در زبان چکی به معنای «مدل» است و عدد 24 را برای سال تولید آن به کار برده­اند. این اسلحه برای اولین بار در سال 1922 سفارش داده شد و سرانجام در سال 1924 در شهر برنو،، واقع در چکسلواکی سابق و کشور جمهوری چک امروزی، تولید نمونه­ های اولیه آن به پایان رسید.

گول ظاهر كهنه و فرسوده اين سلاح را نخوريد.

اگر روزي به يك قبضه تفنگ برنو از خانواده MUSER 98K قديمي و از رده خارج برخورديد، هيچ نگران نباشيد.تنها چيزي كه به آن نياز خواهيد داشت چند تكه سنباده نرم، يك تكه پارچه آغشته به گازوییل و يك عدد روغندان است تا اين پيرمرد را از خواب بيدار كرده و دوباره وارد ميدان كنيد!

تفنگ برنو به شما خواهد فهماند كه معناي يك سلاح دقيق و قدرتمند چيست.

سلاح MUSER 98K، یا تفنگ برنو يكي از شاهكارهاي توليد شده توسط كارخانه MUSER است.

شاهكاري كه هيچگاه سربازان آلماني را در ميادين جنگ تنها نگذاشت. شاهكاري كه  هنوز توان رقابت با بهترين سلاح هاي دنيا را دارد.

در جنگ جهاني اول، عمده سربازان امپراطوري آلمان به سلاح MUSER 98 مسلح بودند.

طول و وزن زياد تفنگ برنو باعث شد تا مهندسان كارخانه MUSER در سال 1934، لوله اين سلاح را كمی كوتاه تر كنند. قابل ذكر است كه [ihc-hide-content ihc_mb_type=”show” ihc_mb_who=”reg” ihc_mb_template=”1″ ] بجز كوتاه كردن لوله، هيچ تغيير يا بهينه سازي ديگری بر روی اين سلاح اعمال نشد.

مدل كوتاه شده MUSER 98، با نام MUSER 98K عرضه و به عنوان اسلحه سازماني تک تیر اندازان ارتش آلمان نازی پذيرفته شد.

حرف K مخفف كلمه Kurz و به معنای كوتاه شده می باشد.

آيا مي دانيد عدد 98، بيانگر چيست؟ مدل اوليه اين سلاح، در سال 1898 طراحي و ساخته شد

.يعني حدود 107 سال پيش! جالب اينكه مكانيزم گلنگدن اين سلاح، از يك تكه فولاد مرغوب ساخته شده و تمامي شيارهاي موجود در آن، به روش ماشينكاري به وجود آمده است.

اين شيوه توليد اگرچه كمي زمانبر و پرهزينه است، ولي دوام، كيفيت و دقت سلاح را تضمين مي كند.

تیراندازی با تفنگ برنو

سربازان تك تيرانداز ارتش آلمان نازی در طول جنگ، هيچ سلاحی را به تفنگ برنو ترجيح نمی دادند. تك تيراندازان آلماني با اين سلاح قادر بودند سربازان دشمن را در فاصله 1500 متری ناكار كنند

مدل های تك تيراندازی اين سلاح، به دوربين های ZF41 2/5X يا ZF42 5X مجهز بودند. (ركوردی كه هنوز بسياری از سلاح های تك تيراندازی مدرن، به آن دست نيافته اند.)

اين سلاح، با شانه فشنگ هاي 5 تيري تغذيه مي شود. گلوله هاي پرقدرت 92/7 × 57 اين سلاح، قدرت مرگباري به آن بخشيده اند كه مي توانند حيواناتي مانند گراز 250 كيلويي را از پاي درآورد.

جالب است بدانيد مي توان اين سلاح را به صورت تك گلوله تغذيه كرد. مثلآ در سلاح M1 امریكایی كه از شانه فشنگ های 8 تیری استفاده می كند، تا تمامی 8 گلوله شليك نشود نمی توان سلاح را مجددآ تغذيه كرد. ولی در سلاح MUSER 98K، پس از شلیك مثلآ 3 گلوله و درحالی كه هنوز 2 گلوله شلیك نشده است،

مي توانيد 3 گلوله جديد را به صورت تكی در سلاح قرار دهيد. 

يكی از دلايل قدرت زياد اين سلاح، گلنگدن دستی آن است.

اینستاگرام شکاره

در سلاح های اتوماتيك و نيمه اتوماتيك هميشه مقداری از انرژی گاز باروت،

صرف فعال كردن مكانيزم گلنگدن سلاح می شود. ولی در سلاح های گلنگدن دستی، 100 درصد انرژی گاز باروت صرف راندن گلوله می شود.

با اضافه كردن يك شعله پوش مخصوص به اين سلاح، قادر به شليك انواع نارنجك های ضدنفر و ضدزره خواهيد بود.

برنو در ایران | معرفی تفنگ برنو

مدلی که در ایران با نام برنو شناخته می‌شود مدلیست که به سفارش ارتش ایران ساخته شده بود.

این سلاح با توجه به دقت بسیار بالا حتی امروزه نیز مورد توجه تیراندازان و شکارچیان قرار دارد.

زمانی که سلاح ام یک آمریکایی وارد خدمت ارتش ایران شد، ارتش بسیاری از سلاحهای برنوی باقیمانده را

فروخت، برخی از آنها با مزایده وارد بازار داخلی شدند که هم اکنون نیر با وجود کارکرد دراز مدت همچنان در

دست شکارچیان داخلی بسبب نبود سلاحهای جدید، می‌گردند و برخی نیز به خارج فروخته شدند و برخی بعنوان آهن پاره روانه صنایع فولاد شدند.

نشانهایی که درست جلوی گلنگدن روی جان لوله قرار دارد حکایت از ارتشی دارد که آن سلاح در آن خدمت کرده، امروزه می‌توان در کلکسیونها سلاحهای برنوی متعلق بهارتش ایران، عثمانی و امپراتوری آلمان را

یافت.همچنان که ذکر شد برنو مشتریان بسیاری در سراسر جهان دارد،

بهمین سبب کارخانه اسلحه سازی ماوزر که هم اکنون تبدیل به کارخانهٔ اسلحه سازی با تولید مصارف شخصی شده، این سلاح را در انواع و کالیبرهای گوناگون می‌سازد.

گراورها و قنداقهای آنها بسیار گوناگون بوده و برخی از آنها با گراورکاری‌های بی‌نظیری ساخته شده

و با قیمتهای کلان هزاران دلاری مشتریان خاص خود را می‌یابند و برخی در ساده ترین شکل ممکن با قنداق پلاستیکی بدون گراور به قیمت چند صد دلار فروخته می‌شوند.

در سلاحهای شکاری، علاوه بر مارک و جنس قلمکاریهای موسوم به گراور عمده تعیین کنندهٔ قیمت سلاح می‌باشد. در میان برنوهای ایرانی، مدل های ساخت ۱۳۰۹ و ۱۳۱۷ از اهمیت و قابلیت‌های بالاتری برخوردار هستند. مخصوصاً نمونه اسلحه برنو متوسط ۱۳۱۷ که دارای کیفیت ساخت بهتری است. بطوریکه بعنوان مثال ستون درجه تخمین مسافت آن از سیصد متر شروع می شود.

برنو برای عشایر لر یادآور یاوری باوفا و کارآمد در موقعیت های سخت زندگی، از تأمین امنیّت خانواده و دامهایشان گرفته تا دوران سخت مبارزه بر علیه سیاست های ضد عشایری رضاشاه پهلوی است.

تا جاییکه نام تفنگ برنو عجین شده با فرهنگ ایلیاتی لرها است.

تاریخچه تفنگ برنو

تفنگ برنو از دسته تفنگ­های جنگی سبک و تک نفره است و برای اولین بار بین سال­های 1924 تا 1942 در کشور چکسلواکی طراحی و مورد استفاده قرار گرفته است. اندکی بعد از جنگ جهانی اول، این تفنگ در چکسلواکی ساخته و جایگزین Vz. 98/22 شد. تفنگ Vz. 24 با الهام از موزر 98 آلمانی طراحی و ساخته شده است.

در اواخر دهه 1920 و دهه 1930 کشور چکسلواکی سابق، صد­ها هزار تفنگ برنو را به سراسر جهان صادر کرد. همچنین در طی جنگ داخلی اسپانیا حدود 40 هزار اسلحه برای نیرو­های جمهوری­خواه اسپانیا ارسال شد. نزدیک به 200 هزار اسلحه برنو توسط چین خریداری و در جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفت.

آلمان­ها با اشغال چکسلواکی صد­ها هزار عدد تفنگ برنو را بدست آورد و تولید این تفنگ در زمان اشغال این کشور تا سال 1942 ادامه یافت. آلمان­ها بعد از اشغال کنترل کارخانه­های ساخت این اسلحه را در دست گرفته­ اند. در طی جنگ جهانی دوم برنو توسط ارتش رومانی و آلمان مورد استفاده فراوان قرار گرفت.

کشورهای استفاده کننده تفنگ برنو

همچنین کشور­هایی مانند هلند، ایران، ترکیه، آرژانتین و… استفاده فراوانی از این تفنگ داشته ­اند. تعداد زیادی از کشور­های آمریکای جنوبی تفنگ Vz. 24 را در کالیبر­های متنوع خریداری کردند. بولیوی تعداد 101 هزار تفنگ vz.24 از چکسلواکی خریداری کرد. بسیاری از این اسلحه­ ها در طی جنگ چاکو در دهه 1930 توسط ارتش بولیوی علیه پاراگوئه مورد استفاده قرار گرفت و تعداد زیادی از آن­ها توسط ارتش پاراگوئه به غنیمت گرفته شد و علیه خود بولیوی به کار گرفته شد.

کلمبیا، اوروگوئه و ونزوئلا نیز تعداد زیادی از این اسلحه را خریداری کردند. انقلابیون برزیل نیز 15000 عدد برنو خریدند. در نیمه دوم قرن نوزدهم که بسیاری از کشورهای آمریکای مرکزی وارد جنگ‌های داخلی و خارجی شده بودند، السالوادور، گواتمالا و نیکاراگوئه مشتریان اصلی تفنگ قوی، سبک و ارزان قیمت برنو بودند.

جنگ ویتنام

امروزه در این مناطق، بسیاری از تفنگ‌های برنو در اختیار کارتل‌های بزرگ مواد مخدر است که مبارزه با آن‌ها را برای دولت‌های آمریکای لاتین به چالشی ناتمام تبدیل کرده است. ویتکونگ‌ها در طول جنگ ویتنام از این سلاح مرگبار علیه تفنگداران دریایی ارتش ایالات متحده آمریکا استفاده می‌کردند و جنگل‌های این کشور را به جهنمی برای نظامیان آمریکایی تبدیل کرده بودند. کشورهایی اروپایی مثل لیتوانی، استونی، یوگوسلاوی و لتونی نیز به ویژه در طول جنگ جهانی اول و مابین جنگ‌های جهانی اول و دوم، از مشتریان تفنگ مرگبار Vz. 24 بودند.

دولت ناسیونالیستی چین در سال 1937، 195 هزار تفنگ برنو خرید. این کشور در طول جنگ با ژاپن از vz.24 استفاده کرد و بسیاری از این قبضه‌ها به دست ژاپنی‌ها افتاد. البته بعد از پایان جنگ، ژاپن این تفنگ‌ها را مجددا به چین بازگرداند و از آن‌ها در جنگ داخلی چین استفاده شد. چین نسخه‌ای از تفنگ برنو تولید کرد که لوله‌ای کوتاه‌تر و سرنیزه‌ای تاشونده داشت که بعدها توسط ارتش آزادی خلق در کره مورد استفاده قرار گرفت. ژاپن در سال 1938، چهارهزار تفنگ برنو از چکسلواکی خرید.

[ihc-hide-content ihc_mb_type=”show” ihc_mb_who=”reg” ihc_mb_template=”1″ ]

مشخصات و سازوکار

لوله تفنگ برنو 590 میلی متر (23.2 اینچ) طول دارد که از موزر 98 با طول لوله­ی 740 میلی متر (29.1 اینچ) کوتاه­تر و خوش دست­تر می باشد. این اسلحه مانند تفنگ­های موزر از فشنگ­های  57×92/7 میلی متری استفاده می­ کند.

به طور کلی این اسلحه 1100 میلی­متر طول و 4.2 کیلوگرم وزن دارد. همچنین لوله تفنگ دارای 4 عدد خان با گردش از چب به راست می­ باشد. تفنگ برنو دارای خشاب داخلی ثابت با ظرفیت 5 تیر است. این خشاب توسط یک نوار فشنگ (که قطار فشنگ نیز نام دارد) تغذیه می‌شود.

دستگاه نشانه‌روی یا همان مگسک تفنگ برنو دارای درجه‌بندی‌های 50 متری تا حداکثر 2000 متر است. تیغه جلویی مگسک دارای یک حلقه محافظ است که تا حدی از آسیب دیدن و خم شدن آن در اثر ضربه، جلوگیری می‌کند. سرنیزه آن مجهز به یک غلاف می‌باشد تا مانع از آسیب احتمالی به فرد حامل شود. قنداق تفنگ برنو دارای یک محافظ بوده که از حلقه­ی گیرنده جلویی تا لوله تفنگ امتداد دارد. یک میله تنظیف هم زیر لوله تعبیه شده است.

به قطر داخلی لوله تفنگ کالیبر گفته و اندازه­ی آن را با میلی­متر و یا اینچ بیان می­ کنند. کالیبر اسلحه برنو 92/7 میلی­متر می باشد.

شهرت Vz. 24

Vz. 24 به دلیل مطمئن و دقیق بودن و کارکرد مؤثر بسیار مشهور می­ باشد. همین امر موجب شده تا این اسلحه در جنگ جهانی دوم به سرعت میان سربازان خط مقدم که از آن استفاده می­کردند و همچنین کشور­هایی که آن را خریداری کرده بودند، بسیار محبوب شود.

قنداق و روکش لوله انواع اولیه تفنگ برنو از نوعی چوب گردو ساخته می‌شد و به همین دلیل از دوام بالایی برخودار بود. با این حال، از پلاستیک یا کائوچو نیز در ساخت قنداق استفاده شده است. در برنوی دارای قنداق تاشو، جنس قنداق، فلزی است. به طور کلی  اسلحه برنو بسیار شبیه به اسلحه آلمانی موزر 98 بوده و هر دو این سلاح­ها از مهمات یکسانی استفاده می­کرده­ اند. حداکثر برد این سلاح حدود 4500 متر بوده در حالی که سرعت خروج گلوله از دهانه­ی لوله آن 830 متر در ثانیه می­ باشد.

تفنگ برنو سربازان خط مقدم را قادر می ساخت تا دشمنان را از فاصله 1500 متری هدف قرار دهند والبته اصابت گلوله این تفنگ از این فاصله می‌توانست جان انسان را بگیرد. فشنگ­های برنو بسیار قدرتمند و خطرناک بوده تا جایی که به راحتی می­ تواند یک گراز را شکار کند.

قابلیت تغذیه گلوله تکی

این اسلحه قابلیت تغذیه گلوله به صورتی تکی را نیز دارد که این قابلیت موجب کاربرد هر چه بیشتر اسلحه نسبت به دیگر مدل­هایی که فاقد آن می­ باشند شده است. همچنین گلنگدن دستی این سلاح موجب شده تا قدرت بالاتری نسبت به همنوعان خود که اتوماتیک هستند داشته باشد… با کشیدن گلنگدن اسلحه، یک فشنگ داخل لوله اسلحه شده و اصطلاحا تفنگ مسلح می­شود.

در سال 1933 تفنگ برنو کوتاه با تفاوت­های کمی طراحی و ساخته شد. در واقع طول این اسلحه به 100 سانتی متر و همچنین وزن آن نیز 3.35 کیلوگرم کاهش یافت که همین تغییرات کوچک به حمل و نقل آسان­تر سلاح کمک می­ کرد البته نوع کوتاه آن صدا و لگد بیشتری دارد.

انواع متخلف تفنگ برنو

از Vz. 24 دو نوع مختلف وجود دارد: G24 (t) که توسط آلمانی­ها و Vz. 24 که توسط ارتش رومانی مورد استفاده قرار گرفته است.

G24(t): دراین مدل تغییرات جزئی بصری در اسلحه به وجود آمده است تا هر چه بیشتر شبیه به اسلحه کارابینر شود. یک حفره در عقبه قنداق تعبیه شد تا با تسمه‌های آلمانی تطابق داشته باشد و عقبه قنداق از حالت صاف به حالت مقعر تغییر کرد تا به خوبی با شانه تیرانداز چفت شود.  جنس قنداق نیز از چوبی به فلزی که تولید آن آسان‌تر بود، تغییر کرد. در طول سال­های 1941و 1942 بیش از 330 هزار اسلحه از این نوع تولید شد. این تفنگ­ها فقط علائم استاندارد ارتش و کد­های بازرسی را به همراه داشتند.

Vz. 24 رومانیایی:  در اواخر دهه 1920 و اوایل دهه 1930، ارتش رومانی تصمیم گرفت تا از برنو به عنوان سلاح سازمانی پیاده نظام خود استفاده کند. در این مدل به جز علامت گذاری­ها چیز دیگری دست­خوش تغییر نشده است.

در مجموع، حدود 750 هزار نمونه از این تفنگ قدرتمند توسط رومانی سفارش داده شد. اسلحه­ های تولید شده در دو سال اول ساخت این مدل به دستور پادشاه رومانی، نقش شاهین­های سلطنتی روی تفنگ کار می‌شد.

جنگ جهانی دوم

در جنگ جهانی دوم سربازان با نصب دوربین بر روی تفنگ برنو توانایی هدف قرار دادن دشمن از فواصل دورتر را برای خود فراهم و این اسلحه تبدیل به تک تیرانداز پر قدرت شده بود.

امروزه با پیشرفت کارخانه­ های اسلحه سازی جایگزین­ های بسیار بهتری برای این اسلحه ساخته شده است. نا گفته نماند که امروزه مدل­های آنتیک برنو نزد علاقه مندان و کلکسیونر­ها محبوبیت بسیار بالایی دارد. فریب قدیمی بودن این اسلحه را نخورید، برنو به قدری دقیق و قوی می باشد که هنوز کارایی خود را به بهترین شکل ممکن دارد و می­ توان آن را شاهکاری در اسلحه سازی دانست.

این اسلحه چنان موفق بود که هنوز توسط شرکت موزر آلمانی با کالیبر­های متفاوت تولید می ­شود. برخی که آنتیک بوده مشتریان هزار دلاری و خاص خود را دارند.

تفنگ برنو در ایران

در اواخر دهه 1920 و دهه 1930 ایران Vz. 24 و همچنین دو نوع دیگر از سلاح برنو را خریداری کرد و بعد­ها در اواخر دهه 1940 نسخه­ های ساخت خود را تولید کرد. در سال 1929 ایران 30 هزار اسلحه برنو به طول 7.92 میلی متر را سفارش داد و همه این اسلحه­ ها از ارتش چکسلواکی تهیه شد.

در سال 1930 بیش از 240 هزار تفنگ برنو توسط دولت ایران سفارش شد که این سفارش برای خرید تفنگ برنو مدل Vz. 98/29 با لوله بلند­تر بود. در اواخر دهه 1940، دولت ایران با کمک کشور چکسلواکی کارخانه­ای راه اندازی و اسلحه مدل 40، لوله کوتاه را به تولید رسانند.

با حمله انگلیس و اتحاد جماهیر شوروی به ایران و پس از سرنگونی رضا شاه در سال 1941، تعداد بیشماری اسلحه به دست قبایل شورشی افتاد که در درگیری­های قبیله­ای از آن­ها استفاده می­ کردنند. سال­های زیادی برنو اسلحه شماره یک ارتش ایران بود و با سقوط رضاشاه و روی کار آمدن پهلوی دوم این سلاح جای خود را به سلاح M1 آمریکایی داد.

امروزه  این سلاح در ایران بیشتر برای شکار مورد استفاده می‌شود و مدل­های کوتاه و بلند آن در ایران موجود بوده و هنوز میان عشایر محبوبیت خاص خود را دارا می­ باشد. بعد از اشغال چکسلواکی توسط آلمان شرکت موزر در شهر برنو شعبه­ای تاسیس و به تولید اسلحه پرداخت. ایران نیز به خرید تفنگ­­های این شرکت که در شهر برنو ساخته می­ شد روی آورد بنابراین در ایران این اسلحه­ ها به برنو معروف شدند. غالبا اسلحه ­های خریداری شده توسط ایران تک تیر و پنج تیر بودند.

تفنگ برنو آنچنان کارآمد بود که حتی در جنگ ایران و عراق مورد استفاده قرار گرفت و همانند جنگ جهانی دوم مواقع ضروری  به عنوان سلاح تک تیرانداز بود.

تفنگ برنو در ورزش

در ایران مسابقات تیراندازی سابقه­ای طولانی و طرفداران بسیاری از گذشته­ های دور تا به امروز داشته است. این مسابقات میان اقوام­های مختلف ایرانی محبوبیت فراوانی دارد. همچنین مسابقات تیراندازی با برنو هنوز در ایران با شور قبل برگزار می­ شود.

این اسلحه بسیار خوش­دست بوده و با توجه به دقت بالا و قدرت بی­نظیری که دارد برای تیراندازی و مسابقات گزینه­ی بسیار مناسبی می­ باشد. ناگفته نماند که تیراندازی با برنو بسیار لذت بخش است.

معمولا این مسابقات برای بزرگداشت شهدای عشایر و همچنین گرامی داشت روز ملی عشایر و روستاها در مناطق عشایر نشین برگزار می­ شود.

محبوبیت تفنگ برنو در ایران

برنو که تفنگ مورد استفاده ارتش ایران بوده، امروزه به اسلحه محبوب میان عشایر بدل شده است. اکنون نیز این اسلحه میان عشایر خصوصا عشایر لر به فراوانی دیده می­شود. همدم و همراز مرد بختیاری بدون شک تفنگ اوست. سلحشورانی که در تمامی مراحل حافظ خاک و ناموس خود بودند، برنو را از خود جدا نشدنی می‌دانند.

تفنگ برنو در ایران به قدری مورد توجه قرار گرفته که حتی آن را نماد اقوام لر دانسته و همچنین کرد­ها، زنان زیبا و بلند قامتشان را برنو می­ نامند.

این سلاح پر قدرت به قدری میان قبایل و مردم ایران محبوب شد که حتی اشعار زیادی در وصفش سروده شده است. مانند بیت زیر که از ابوالقاسم خورشیدی می­ باشد.

تش و جونم اینه او جا وار ایل سرفرازم                    از غم برنو بلند داغ دلی ساله دارم

قیمت تفنگ برنو

همان طور که اشاره شد تفنگ برنو انواع متفاوتی اعم از کوتاه، متوسط و بلند دارد و قیمت آن با توجه به نوع اسلحه و همچنین کشور سازنده متفاوت است. برخی از انواع این سلاح که دارای قنداق­های خاص هستند، قیمت­های بالای چند هزار دلاری دارند. کلکسیونرها از طرفداران این نوع اسلحه می ­باشند. تفنگ برنو با قنداق­های پلاستیکی نیز تولید می­ شود که قیمت پایین­تری دارد.

در ایران بیشترین کاربرد این تفنگ، برای شکار است. دقت بالا و قدرت گلوله­ی آن باعث شده تا تفنگی کارآمد برای شکار باشد. اگر به دنبال سلاحی برای شکار هستید، بدون شک تفنگ برنو بهترین گزینه پیش رویتان می­باشد.